Czwartek | 16.1.2025

POIS.05.01.00-00-371/12 „Ochrona i przywracanie siedlisk ichtiofauny w obszarze Natura 2000 PLH200002 Narwiańskie Bagna”

POIS.05.01.00-00-370/12 „Modernizacja infrastruktury turystycznej na obszarze Bagiennej Doliny Narwi PLB 200001”

System Informacji Geograficznej "Dolina Górnej Narwi"

Najnowszym zrealizowanym projektem Narwiańskiego Towarzystwa Ochrony Środowiska jest System Informacji Geograficznej GIS "Dolina Górnej Narwi". Projekt w formie interaktywnego portalu www.gis.narew.org, zawierającego ogromną ilość informacji przestrzennej obejmuje opracowaniem powierzchnię 9 gmin wchodzących w skład Lokalnej Grupy Działania N.A.R.E.W., w tym obszar Narwiańskiego Parku Narodowego wraz z otuliną.

Zapraszamy do korzystania z zaawansowanego systemu informacji geograficznej zawierającego dane przestrzenne w postaci interaktywnej mapy internetowej powiązanej z informacją o obiektach.

Jakie informacje zawiera system? Rozmieszczenie lasów, wód, przebiegów dróg z ich numeracją, szlaki turystyczne, punkty widokowe, granice obszarów chronionych, gmin i sołectw, użytkowanie terenu, obiekty użyteczności publicznej i wiele innych.

Dzięki przyjaznej dla użytkownika wersji systemu GIS, można z dowolnego miejsca na świecie, błyskawiczne uzyskać najbardziej aktualne informacje o walorach przyrodniczych, szlakach, infrastrukturze turystycznej i noclegowej, firmach i instytucjach oraz wielu innych obiektach położonych na terenie Doliny Górnej Narwi. Zebranie w jednym miejscu najbardziej aktualnych danych o terenie umożliwia łatwe zaplanowanie wypoczynku, wycieczek i uzyskanie innych potrzebnych wiadomości.

System składa się z warstw tematycznych, które mogą być dowolnie wyświetlane i ukrywane, tak aby uzyskać bardzo przejrzystą mapę zawierającą poszukiwane informacje bez zamazywania obrazu nadmierną ilością danych.

W oknie portalu po lewej stronie znajduje się panel, gdzie można zaznaczyć interesujące warstwy lub obiekty, które po krótkim czasie zostaną wyświetlone na oknie mapy w formie ikonek (piktogramów) lub linii (w przypadku szlaków lub ścieżek turystycznych). Po najechaniu strzałką na dowolny wyświetlony na mapie obiekt pojawi się krótki opis obiektu, a w zależności od dostępnej informacji również zdjęcie. Jeżeli portal dysponuje większą ilością informacji o danym obiekcie dostępne jest też automatyczne przekierowanie do opisów lub stron internetowych przy użyciu klawisza "control" z klawiatury i jednoczesnego kliknięcia lewym przyciskiem myszy "ctrl + click".

W oknie portalu po prawej stronie pod przyciskiem "Opcje" można dokładnie zmierzyć odległość pomiędzy obiektami mapy lub wyszukać interesującą działkę znając jej numer.

Z serwisu można też pobrać mapę do odbiornika GPS i precyzyjnie znajdować w terenie interesujące obiekty. Nie masz własnego GPS-u? To nie problem, wraz z uchwytem umożliwiającym zamocowanie go do roweru możesz go wypożyczyć tutaj:

Ośrodek Informacyjny Narwiańskiego Parku Narodowego w Łapach
ul. Gen. Wł. Sikorskiego 18 (budynek Urzędu Stanu Cywilnego); tel. 85 7156303
czynny: poniedziałek, czwartek i piątek w godz. 7.30 - 15.30

Zapraszamy również firmy i instytucje, które zainteresowane są zamieszczeniem informacji czy linków do swoich stron. Jeżeli nie posiadasz swoich stron internetowych, możliwe jest zamieszczenie krótkiej informacji, danych teleadresowych i zdjęcia, które umożliwią użytkownikom portalu odnalezienie Twojej firmy.

Portal GIS Dolina Górnej Narwi jest stale uzupełniany o nowe informacje, aktualizowany i wzbogacany o nowe funkcje. Zapraszamy do przysyłania materiałów informacyjnych i zdjęć o obiektach, które TWOIM zdaniem powinny się znaleźć w naszym serwisie. TY też możesz współtworzyć jego jakość i promować naszą okolicę w Polsce i na świecie.

Tworząc portal dokładamy starań, aby był możliwie jak najbardziej aktualny i zawierał jak najwięcej informacji. Niestety nie wszystkie urzędy gmin wykazały jakiekolwiek zainteresowanie przekazywaniem informacji o ciekawych miejscach na swoim terenie.

DROGI UŻYTKOWNIKU, jeżeli znalazłeś błąd lub uważasz, że brakuje na mapie istotnej informacji z Twojego otoczenia, posiadasz zdjęcia lub opisy ciekawych obiektów lub chcesz zamieścić informacje o swojej firmie, wyślij wiadomość na adres: ntos@narew.org

Narwiańskie Towarzystwo Ochrony Środowiska będzie stale poprawiać jakość i szybkość działania serwisu, ale zasób dostępnej informacji zależy również od CIEBIE. Razem budujmy jakość.

Życzymy przyjemnego korzystania z portalu www.gis.narew.org

Wprowadzanie krów rasy Polska Czerwona do Narwiańskiego Parku Narodowego

Dzięki współpracy Narwiańskiego Towarzystwa Ochrony Środowiska i Stacji Biologicznej Krickebecker Seen oraz Fundacją Euronatur z Nadrenii Westfalii, realizowany jest program wprowadzania krów rasy Polska Czerwona na teren Narwiańskiego Parku Narodowego. Nadrzędnym celem projektu jest zahamowanie i wtórnej sukcesji szuwaru trzcinowo - turzycowego na obszarach bagiennych i przywracanie obszarów otwartych.

Bydło polskie czerwone jest jedną z nielicznych autochtonicznych ras europejskiego bydła czerwonego. Odznacza się ono właściwościami cechującymi populacje autochtoniczne, takimi jak: duża odporność i zdrowotność, długowieczność, bardzo dobra płodność, lekkie porody, duża żywotność cieląt i łatwość ich odchowu, a także wysoka wartość biologiczna mleka. Istotne znaczenie ma też doskonałe przystosowanie tego bydła do trudnych warunków środowiska, niewybredność w doborze pasz, zdolność do ograniczania wydajności umożliwiająca przetrwanie sezonowych niedoborów paszowych, jak też dość szybkie regenerowanie utraconej kondycji. Wśród cech budowy należy wyróżnić silne nogi i twarde, mocne racice. Cechy te powodują, że bydło tej rasy jest dobrze przystosowane do podgórskich i górskich warunków bytowania i produkcji. Ponadto wyróżnia się ważnymi jakościowo cechami mleka: wysoką zawartością białka, tłuszczu i suchej masy, wysoką wartością biologiczną oraz dużą przydatnością do celów serowarskich.

Wskutek zaprzestania rolniczego użytkowania podmokłych łąk, zauważalne jest zanikanie obszarów otwartych wskutek sukcesji roślinności, głównie z gatunku trzciny pospolitej. Koniecznością stało się więc opracowanie działań, które mogą zahamować i odwrócić ten proces. Starania te mają na celu wzrost bioróżnorodności przez przywracanie bądź utrzymanie terenów otwartych, sprzyjających rozwojowi cennych gatunków ptaków wodno-błotnych oraz podniesieniu walorów krajobrazowych chronionego obszaru. Działania te w praktyce prowadzi się poprzez wykaszanie zarastających nieużytków lub wprowadzanie zwierząt, które potrafią egzystować w obszarach, które wymagają od zasiedlających je gatunków specyficznych przystosowań.

Plan Ochrony Narwiańskiego Parku Narodowego wyodrębnia obszary, na których należy prowadzić prace pielęgnacyjne polegające na wykaszaniu i/lub prowadzeniu ekstensywnego wypasu.

Jednocześnie, z praktycznego punktu widzenia, należy raczej rozgraniczyć obszary na części, na których będzie prowadzony wypas oraz inne, które planuje się wykaszać.

Jest to spowodowane tym, że koszenie jest już praktycznie związane z używaniem sprzętu mechanicznego w postaci kosiarek ciągnikowych i ręcznych, zatem jest uzależnione w ogromnej większości przypadków od możliwości wjazdu sprzętu koszącego na dany obszar. Koszenie mechaniczne na znacznych obszarach dotyczy obecnie terenów położonych w okolicach miejscowości Suraż, stąd wprowadzanie tam krów jest nieco mniej istotne w porównaniu do np. okolic Uhowa, Bokin, Topilca, Waniewa i Rzędzian. Koszenie ręczne najprawdopodobniej dotyczyć będzie jedynie niewielkich obszarów pomimo stosunkowo wysokich unijnych dopłat rolno-środowiskowych. Ograniczenia powyższe nie dotyczą wypasu, bowiem bydło rasy Czerwona Polska nawet lepiej sprawdza się na łąkach porośniętych turzycami i trawami niższej wartości pokarmowej, w stosunku do łąk intensywnie użytkowanych. W tym przypadku ręczne wykaszanie tych łąk wiązać się będzie raczej z przygotowaniem ich do wprowadzenia zwierząt, które później przez wypas utrzymają te obszary w stanie otwartym.

Projekt zakłada takie rozmieszczenie zwierząt, aby doprowadzić możliwie rozległe i oddalone od siebie obszary do tzw. otwartości krajobrazowej.

Jak dotąd, Narwiańskie Towarzystwo Ochrony Środowiska wprowadziło na terenie Narwiańskiego Parku Narodowego następujące stada krów:

• Waniewo - 7 szt.,
• Wólka Waniewska - 12 szt.,
• Uhowo - 2 szt.,

W następnych latach projekt zakłada zagęszczenia populacji krów i wprowadzenia ich na obszary, gdzie sukcesja zakrzaczeń i trzcinowisk jest najdalej posunięta, a które są jednocześnie najcenniejszymi obszarami z punktu ochrony siedlisk ptaków wodno-błotnych, których populacja w ostatnich latach drastycznie zmalała za sprawą daleko posuniętego zatrzcinowienia terenu.

Istotne jest prowadzenie wypasu również w miejscach, w których istnieje infrastruktura turystyczna z uwagi na utrzymanie walorów krajobrazowych tych obszarów.

Zasada realizacji projektu polega na nieodpłatnym przekazaniu krów wyłonionym przez NTOŚ rolnikom, którzy od wiosny do jesieni zobowiązują się wypasać przekazane krowy na łąkach i nieużytkach w granicach Narwiańskiego Parku Narodowego i doprowadzić do reprodukcji zwierząt tak, aby w możliwie najkrótszym czasie wychować drugie pokolenie krów płci żeńskiej.

Ocena oddziaływania wypasu krów na faunę i florę obszarów podmokłych (dokument w formacie pdf)

Projekt "Znane i nieznane - nasze dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe - akcja informacyjna w szkołach"

Narwiańskie Towarzystwo Ochrony Środowiska w okresie od 7 stycznia do 10 marca 2008 roku realizował zadanie pt. "Znane i nieznane nasze dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe - akcja informacyjna w szkołach". Projekt był realizowany w dwóch etapach przy współpracy Domu Kultury w Łapach oraz Narwiańskiego Parku Narodowego. Głównym celem projektu była promocja walorów przyrodniczych i kulturowych naszego regionu, a w szczególności ciekawostek lokalnych. Akcje informacyjne miały za zadanie zainteresowanie uczniów bogactwem historycznym i przyrodniczym najbliższej okolicy. Miały zachęcić ich do samodzielnego wyszukania miejsc, które warto wypromować, zdobywając przy tym jak najwięcej wiadomości.

Zaproszenie do udziału w projekcie skierowano do 32 szkół podstawowych i gimnazjów położonych na obszarze Partnerstwa N.A.R.E.W, czyli w gminach: Tykocin, Choroszcz, Turośń Kościelna, Suraż, Łapy, Sokoły i Kobylin Borzymy.

Głównym elementem akcji informacyjnych była waloryzacji cennych obiektów przyrodniczych i kulturowych na obszarze swojej gminy. Szczególną uwagą należało objąć miejsca mało znanych takich jak: kapliczki, zabytkowe budynki, miejsca pamięci, ruiny, uroczyska, stawy, oczka wodne, lasy i inne osobliwości. Każda z drużyn miała za zadanie wykonanie prezentacji multimedialnej prezentującej efekty swoich poszukiwań oraz przedstawienie swojej pracy podczas podsumowania.

Prace wykonali uczniowie z następujących placówek:

• Szkoła Podstawowa w Choroszczy ul. Powstania Styczniowego 1, 16-070 Choroszcz, tel. 085 7191400, fax. 085 7191847, e-mail: sp-choroszcz@wp.pl
• Publiczne Gimnazjum w Doktorcach, 18-105 Suraż, tel./fax. 085 6503029,
• Szkoła Podstawowa w Rogowie, 16-070 Choroszcz, tel. 085 7171904, www.sp.rogowo.webpark.pl
• Zespół Szkół w Sokołach ul. Kościelna 5, 18-218 Sokoły; tel./fax. 086 4763489, 086 2741075; www.szkolasokoly.republika.pl
• Szkoła Podstawowa w Surażu, ul. Szkolna 1, 18-105 Suraż tel. 0856503121, www.szkolasuraz.prv.pl
• Gimnazjum w Turośni Kościelnej ul. Białostocka 4a, 18-106 Turośń Kościelna tel./fax. 085 6505214, www.gimtur.strefa.pl
• Zespół Szkół w Tykocinie ul. Kochanowskiego 1, 16-080 Tykocin tel./fax. 085 7187070 www.zsip.tykocin.elomza.pl

Komisja w składzie Ewa Stranc, dyrektor Domu Kultury w Łapach - przewodniczący, Józefa Bajda, dyrektor Biblioteki Publicznej w Łapach, Jerzy Barańczuk, Dariusz Gumowski i Marzenna Bielonko - Narwiańskie Towarzystwo Ochrony Środowiska zakwalifikowało do udziału w prezentacjach 9 z dostarczonych 12 prac konkursowych, gdyż zgodnie z regulaminem każda ze szkół mogła przedstawić tylko po jednej pracy w każdej kategorii (szkoła podstawowa i gimnazjum). Komisja dokonała również wstępnej oceny przygotowanych prezentacji. W ocenie prac zwracano uwagę na wykonanie samej prezentacji tzn. pomysł, poprawność merytoryczną, staranność i samodzielność wykonania. Zwracano ponadto szczególną uwagę na zawarte tam ciekawostki np. wywiady z ciekawymi ludźmi, legendy, podania itp.

Prezentacja zakwalifikowanych prac odbyła się 15 lutego 2008 roku w sali widowiskowej Domu Kultury w Łapach. Na imprezę edukacyjną zgłosiły się wszystkie placówki z wyjątkiem Gimnazjum w Turośni Kościelnej. Każda z drużyn przygotowała około 10 minutową prezentację najciekawszych walorów swojej najbliższej okolicy. Każda z drużyn przygotowała inną formę, niektóre miały również dodatkowe rekwizyty.

Jury brało pod uwagę zarówno wykonanie jaki i prezentację zagadnienia i za najciekawsze uznało następujące prace:

Kategoria szkoły podstawowe

• I miejsce
  drużyna ze Szkoły Podstawowej w Choroszczy w składzie: Mateusz Bielawski, Paweł Sikorski; opiekun: Dorota Miastkowska
• II miejsce
  drużyna ze Szkoły Podstawowej w Surażu w składzie: Karol Szabłowski, Maria Filipowicz, Melchior Paczusko, Mateusz Sianko, Paulina Litwińczuk; opiekun: Barbara Krasicka - Filipowicz
• I wyróżnienia:
  drużyna ze Szkoły Podstawowej w Sokołach w składzie: Przemysław Brzozowski, Justyna Grabowska, Adam Łapiński, Mateusz Rękawek, Anna Zalewska; opiekun: Dorota Brzozowska, współpraca Grażyna Perkowska, Bożena Wróblewska, Anna Rękawek
  drużyna ze Szkoły Podstawowej w Rogowie w składzie: Hubert Hodun, Mateusz Poliński, Marcin Ladziński, Rafał Rudnik; opiekun: Marta Kociakowska
• II wyróżnienia
  drużyna ze Szkoły Podstawowej w Tykocinie w składzie: Barbara Sokólska, Sylwia Grabowska, Natalia Woźniak, Marta Grabowska; opiekun: Teresa Kunicka

Kategoria gimnazjum

• I miejsce
  drużyna Gimnazjum w Sokołach w składzie: Anna Jamiołkowska, Ewelina Grabowska, Cezary Zalewski, opiekun: Jadwiga Sieniawska
• II miejsce
  drużyna Gimnazjum w Tykocinie w składzie: Janusz Popławski, Szymon Popławski, Katarzyna Skobodzińska, Anna Czabatorowicz; opiekun: Agnieszka Przeździecka

Wyróżnienia:

• drużyna Publicznego Gimnazjum w Doktorcach w składzie: Eliza Jabłońska, Patrycja Sianko, Katarzyna Dzierzgowska, Ewelina Sianko; opiekun: Ewa Nierodzik
• drużyna Gimnazjum w Turośni Kościelnej w składzie: Jakub Surówka, Daniel Korzeniecki; opiekun: Bożena Zdanowicz

Podczas edukacyjnego spotkania podsumowującego projekt oprócz prezentacji przygotowanych przez poszczególne drużyny odbyła się również akcja informacyjna na temat dziedzictwa przyrodniczego, historycznego i kulturowego regionu oraz projekcja filmu Narwiański Park Narodowy. Przygotowano również poczęstunek.

Ogółem w projekcie uczestniczyło 54 osoby. Dla uczestników opracowano i przygotowano materiały informacyjno - promocyjne. Zarówno uczestnicy jak i wszystkie placówki otrzymały dyplomy i certyfikaty.

Zgromadzony podczas realizacji projektu materiał służył jako materiał do folderu pod tytułem "Znane i nieznane - nasze dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe", który wydanow ramach II etapu projektu. Wydawnictwo to doskonała promocja regionu objętego Partnerstwem N.A.R.E.W., które będzie wykorzystywane zarówno przez szkoły biorące udział w projekcie jak i samorządy lokalne.

Renaturyzacja i ochrona siedlisk bagiennych w południowej części Narwiańskiego Parku Narodowego

Zaprzestanie użytkowania łąk w dolinie Narwi, które miało miejsce na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych spowodowało bardzo wyraźne i niekorzystne zmiany w roślinności i ugrupowaniach awifauny. W Parku dotyczy to przede wszystkim rozprzestrzeniania się zwartych obszarów trzcinowisk i na mniejszą skalę zarośli wierzbowych, które wypierają występujące tu niegdyś szuwary turzycowe. Zjawisko to należy traktować jako niekorzystne z wielu powodów m. in.:

• przyrodniczych - zmniejszanie się bioróżnorodności flory i fauny,
• estetycznych - powstawanie monokultury trzcinowisk w miejsce mozaiki biotopów
• historycznych - zanik dawnego krajobrazu kulturowego (rolniczego).

W związku z tym, jednym z kluczowych zadań ochronnych na obszarach torfowiskowych jest zapobieganie wtórnej sukcesji roślinnej m.in. poprzez ich ekstensywne koszenie bądź wypas, często połączone z działaniami technicznymi mającymi na celu przywrócenie dawnych stosunków wodnych.

Wyżej wymienione powody skłoniły Towarzystwo do ubiegania się o dotację z Fundacji EkoFundusz celem realizacji projektu polegającego na ratowaniu siedlisk bagiennych Parku. Określiliśmy priorytety zadań:

• zahamowanie negatywnych przekształceń siedlisk i gleb w południowej części Narwiańskiego Parku Narodowego poprzez odtworzenie zanikającej sieci hydrograficznej Narwi na odcinku Uhowo - Łupianka Stara, a tym samym powiększenie obszarów objętych wiosennym zalewem rzecznym ,
• zahamowanie ekspansji zakrzaczeń poprzez zwiększenie czasu trwania i głębokości zalewu powierzchniowego,
• przywrócenie użytkowania mokradeł w dolinie Narwi na obszarze NPN,
• zwiększenie powierzchni siedlisk bagiennych będących miejscem rozrodu i żerowania ptaków wodno-błotnych,
• tworzenie zwartych kompleksów gruntów będących własnością Skarbu Państwa w zarządzie Narwiańskiego PN poprzez wykup gruntów prywatnych.

Wniosek o udzielenie dotacji został pozytywnie rozpatrzony przez Fundację EkoFundusz i projekt oficjalnie rozpoczął się 01 lutego 2007 roku i zakończy się 31 kwietnia 2008 roku. Dzięki dofinansowaniu zadań w projekcie przewidziany jest: - wykup 90 ha gruntów na rzecz Narwiańskiego PN; - udrożnienie około 3000 m odnóg i starorzeczy Narwi i skierowanie wody w najbardziej zagrożone przesuszeniem fragmenty torfowisk. - zakupienie linii produkującej brykiet z biomasy.

W 2007 roku wykupiono od prywatnych właścicieli 50 ha gruntów, co znacznie poprawiło strukturę własności na danym terenie na korzyść Skarbu Państwa. Najważniejszym zrealizowanym zadaniem był zakup i uruchomienie linii przetwarzającej biomasę (trzcina i turzyca bez zastosowania w gospodarstwie rolnym) w brykiet przeznaczony na cele opałowe w gospodarstwach i domach jednorodzinnych oraz ciepłowniach komunalnych. Wpłynie to na zmniejszenie emisji związanej ze spalaniem węgla kamiennego, który jest dominującym paliwem na tym obszarze. Najczęściej spotykane w okolicy kotły c.o. na paliwo stałe nie będą wymagały żadnych przeróbek w związku z przejściem na opał typu brykiet. W związku ze stałym wzrostem cen paliw zauważa się rosnące zainteresowanie biomasą z terenu NPN. Na tej podstawie należy sądzić, że odnawialna roślinność Parku będzie alternatywą dla drogich paliw.

Pomysłem innowacyjnym w tym projekcie jest stworzenie nowego schematu organizacyjnego i ekonomicznego użytkowania torfowisk i postępowania z pozyskaną biomasą. Środki finansowe, które wspierają projekt mają charakter jednorazowej dotacji, która zainicjuje proces wykaszania torfowisk i pozyskiwania biomasy tak, aby projekt w kolejnych latach mógł się sam finansować.

Akcje informacyjne na temat zrównoważonego rozwoju w szkołach Partnerstwa N.A.R.E.W wraz z promocją ZSROW.

Narwiańskie Towarzystwo Ochrony Środowiska w ramach Partnerstwa LGD N.A.R.E.W. w 2007 roku realizowało zadanie "Akcje informacyjne na temat zrównoważonego rozwoju w szkołach Partnerstwa wraz z promocją ZSROW".

Projekt miał na celu:

• Zapoznanie z walorami przyrodniczymi Narwiańskiego PN i otuliny
• Ukazanie potrzeby pogodzenia ochrony przyrody i rozwoju gospodarczego społeczności lokalnej
• Zapoznanie ze sposobem gospodarowania na obszarach chronionych
• Przedstawienie koncepcji zrównoważonego rozwoju
• Propagowanie działań, które nie będą szkodziły unikatowym walorom przyrodniczym

Koordynatorem projektu ze strony NTOŚ była Marzenna Bielonko.

Do udziału w programie zgłosiły się następujące placówki:

• Zespół Szkół w Radulach
• Publiczne Gimnazjum w Choroszczy
• Gimnazjum w Turośni Kościelnej
• Zespół Szkół w Łapach
• Zespół Szkół w Sokołach
• Zespół Szkół w Kobylinie Borzymach

Zadania założone przy realizacji projektu realizowano w 3 etapach.

Etap I - Dwudniowe seminarium dla koordynatorów lokalnych 21 - 22 maja 2007

Spotkanie miało na celu zapoznanie z walorami przyrodniczymi Doliny Narwi poprzez czynny udział w zajęciach terenowych, zapoznanie z funkcjonującymi w okolicy gospodarstwami realizującymi ideę rozwoju zrównoważonego, zapoznanie uczestników z ekologicznym gospodarowaniem - stosowanie segregacji odpadów, biologiczne oczyszczalnie ścieków. Seminarium odbyło się w pensjonacie Baza Turystyki Bagiennej w Waniewie. Wzięło w nim udział 23 uczniów aktywnych i zainteresowanych problematyką oraz 6 nauczycieli biologii z placówek, które zadeklarowały swój udział. Uczestnicy mieli zapewnione bezpłatne zakwaterowanie, całodzienne wyżywienie, transport, otrzymali materiały promocyjne i informacyjne.

W czasie seminarium realizowano następujące zagadnienia:

Dzień pierwszy - prezentacje multimedialne i zajęcia terenowe "Przybliżenie problematyki programu Lider +, zapoznanie uczestników ze strategią i promocją ZSROW" - osoba prowadząca Marta Małecka - Dobrogowska.

"Fauna bezkręgowców" - osoba prowadzące dr Janusz Kupryjanowicz pracownik Instytut Biologii Uniwersytetu w Białymstoku.

"Rozpoznawanie gatunków roślin" - osoba prowadzące dr hab. Emilia Brzosko prof. UwB. "Ekologia wód płynących" - osoby prowadzące dr Piotr Zieliński, dr inż. Magdalena Grabowska. Wycieczka do siedziby Dyrekcji Narwiańskiego Parku Narodowego w Kurowie, w programie której znalazł się spływ tradycyjnymi łodziami "pychówkami" Dzień drugi – sesja wyjazdowa Gospodarstwo Ekoturystyczne "Niezapominajka" w Jeńkach Kwatera agroturystyczna "Chata za wsią" w Wólce Waniewskiej Stawy Rybackie w Topilcu Serowarnia w Kościukach "Vita-smak" gospodarstwo Państwa Anny i Krzysztofa Zagórskich zajmujące się kwaszeniem ogórków i kapusty.

• Ewa Kaczorowska - Zespół Szkól w Radulach
• Bożenna Zdanowicz - Publiczne Gimnazjum w Choroszczy, Szkoła Podstawowa w Barszczewie
• Anna Łapińska - Zespół Szkół w Łapach
• Grażyna Falkowska - Zespół Szkół w Sokołach
• Jadwiga Kościuczyk - Zespół Szkół w Kobylinie Borzymach
• Bożenna Wiesława Zdanowicz - Gimnazjum w Turośni Kościelnej

Etap II - akcje informacyjne w szkołach partnerstwa przeprowadzone przez koordynatorów głównych projektu oraz koordynatorów lokalnych.

Zajęcia odbywały się w dniach 23 maja - 8 czerwca we wszystkich placówkach, które zgłosiły się do udziału w projekcie - klasy I, II, III, rada pedagogiczna, klasy licealne oraz dodatkowo klasach starszych (V, VI) w Szkole Podstawowej w Barszczewie, Szkole Podstawowej w Rogowie, Szkole Podstawowej w Tołczach, Szkole Podstawowej w Surażu, Gimnazjum nr 1 w Łapach. Dzięki temu akcją informacyjną została objęta przynajmniej jedna placówka z każdej gminy Partnerstwa N.A.R.E.W

Łącznie w spotkaniach w szkołach uczestniczyło 588 osób

Etap III - spotkanie podsumowujące projekt W spotkaniu uczestniczyli koordynatorzy główni, lokalni oraz wybrani uczniowie. Przedstawiono efekty akcji informacyjnej, relacje z przeprowadzonych spotkań, wymieniono się uwagami na przyszłość i spostrzeżeniami. Szkoły, które przeprowadziły zwiad środowiskowy pokazujący działalność mieszkańców ich najbliższych okolic w myśl idei zrównoważonego rozwoju lub propozycje działań, które mogłyby być tam realizowane w oparciu o ten rozwój z wykorzystaniem lokalnych walorów środowiska zostały wyróżnione nagrodami książkowymi.

"Projekt Modelowy Narew"

"Projekt Modelowy Narew" przewiduje udzielanie pomocy finansowej organizacjom, instytucjom, stowarzyszeniom, a zwłaszcza osobom fizycznym, zainteresowanym rozwijaniem działalności gospodarczej związanej przede wszystkim z szeroko pojętą ochroną środowiska, turystyką i rolnictwem ekologicznym w gminach: Suraż, Łapy, Turośń Kościelna, Choroszcz, Tykocin, Sokoły i Kobylin Borzymy. Dotychczas wsparcie finansowe w formie dotacji lub całkowicie nie oprocentowanych kredytów otrzymało ponad 80 projektów z różnych dziedzin.

"Projekt Modelowy Narew" jest wynikiem umowy kooperacyjnej o wspieraniu rozwoju gospodarczego i społecznego sprzyjającego środowisku i różnorodności biologicznej w Narwiańskim Parku Narodowym i jego strefie ochronnej. Umowa ta została zawarta na lata 2003-2007 pomiędzy: Narwiańskim Towarzystwem Ochrony Środowiska, Fundacją Europejskiego Dziedzictwa Przyrody EURONATUR oraz Stacją Biologiczna Krickenbecker Seen e.V. Na mocy umowy dotychczasowy program "Zielone Płuca Polski - Narew" doczekał się kontynuacji pod nową, wyżej wspomnianą nazwą i będzie teraz obsługiwany przez Narwiańskie Towarzystwo Ochrony Środowiska w Uhowie. Zachęcamy do skorzystania z pomocy finansowej i rozwijania bądź inicjowania własnej działalności gospodarczej.

Program: Lokale Agenda 21 Narew

Trzyletni projekt, realizowany od września 2002 roku we współpracy z niemiecką fundacją EURONATUR. Ma na celu wypracowanie koncepcji rozwoju trzech głównych dziedzin: rolnictwa, alternatywnych źródeł energii i gospodarki odpadami. Opiera się na pomyśle aktywizacji gospodarczej lokalnych, głównie wiejskich obszarów i rozwoju drobnej przedsiębiorczości na terenie gmin Górnej Narwi, a w szczególności najbliższego otoczenia Narwiańskiego Parku Narodowego.

W sferze rolnictwa zakłada zbadanie możliwości prawnych i ekonomicznych powstawania i rozwoju drobnych ubojni, masarni, serowarni, przetwórni i innych zakładów, mogących wytwarzać produkt regionalny odpowiadający normom jakościowym. Ma na celu również pomoc w zakładaniu i rozwijaniu działalności gospodarczej na obszarach wiejskich oraz przeciwdziałanie migracji ludności wiejskiej do miast.

Dziedzina alternatywnych źródeł energii jest ukierunkowana na oszacowanie możliwości, głównie ekonomicznych, wykorzystania biomasy pochodzącej z trzciny, zrębków, trocin i innych odpadów pochodzenia naturalnego do produkcji energii cieplnej. Umożliwi to, zgodnie z podpisaną przez Polskę Konwencją z Kyoto, zwiększenie udziału procentowego biomasy jako surowca w ogólnej produkcji energii. Ta płaszczyzna projektu ma również wymiar ochronno-krajobrazowy, zapobiegnie bowiem trzcinowieniu i zarastaniu najcenniejszych obszarów Narwiańskiego Parku Narodowego.

Program: Pychówka (nagrodzony w konkursie UNDP "Bieda i środowisko - wzajemne powiązania" dofinansowaniem w kwocie 5000 zł)

Program realizowany we współpracy Narwiańskiego Towarzystwa Ochrony Środowiska w Uhowie z:
- Wiejskim Domem Kultury w Uhowie / Galerią Narwiańską
- Domem Kultury w Łapach
- Narwiańskim Parkiem Narodowym
- Urzędami Gmin z terenu otuliny NPN
- Polskim Związkiem Wędkarskim, Oddział Łapy
Program ma na celu promocję wśród mieszkańców regionu NPN działalności turystycznej polegającej na usługach przewoźniczych tradycyjną łodzią, tzw. pychówką, promocję rekreacyjnego pływania po Narwi i ochrona środowiska naturalnego. W perspektywie przewiduje stworzenie organizacji (towarzystwa) zrzeszającego narwiańskich przewoźników oraz stworzenie z "pychówki" charakterystycznego, oryginalnego symbolu turystyki na terenie NPN, używanego np. w pamiątkarstwie. Spodziewanymi efektami projektu są:

• zmniejszenie skali ubóstwa w regionie - dodatkowe dochody mieszkańców
• wzrost atrakcyjności turystycznej regionu
• zmniejszenie skali kłusownictwa i wypalania traw - poprzez zwiększony ruch turystyczny

Osobami, których bezpośrednio dotyczy program "Pychówka", są mieszkańcy wsi położonych na terenie otuliny Narwiańskiego Parku Narodowego, właściciele łodzi pychowych, osoby dorosłe oraz młodzież.

Program: Towards Sustainable Futures for the Upper Narew Valley (W kierunku zrównoważonej przyszłości Doliny Górnej Narwi).

Dwuletni projekt, finansowany przez The Sendzimir Foundation. Realizowany w Dolinie Górnej Narwi, a zwłaszcza Narwiańskiego Parku Narodowego we współpracy z dwunastoma instytucjami i firmami. Do głównych założeń projektu należą:

• rozpoznanie podstaw teoretycznych, przełożeń i modeli ilustrujących złożoność powiązań pomiędzy ludźmi i środowiskiem. Z powodu szczególnej roli rzeki w regionie i charakteru zależności występujących w środowisku wodnym, główny nacisk kładzie się na zbadanie wpływu czynników hydrologicznych na inne zmienne w modelowaniu tych zjawisk. Dzięki modelowaniu możliwe będzie płynne przewidywanie reakcji hydrologicznych na różnorakie czynniki, takie jak skrajne warunki atmosferyczne, katastrofy etc.
• podsunięcie gotowych wypracowanych pomysłów do praktycznego wprowadzenia. Szczególnie znalezienie dróg pokonania problemów hydrologicznych, społecznych i ekonomicznych, a także naturalnych, występujących z przyczyn antropogenicznych. Realizacja w formie organizowania spotkań i warsztatów specjalistycznych
• pomoc w tworzeniu i popieranie współpracy międzydyscyplinarnej pomiędzy jednostkami i grupami przejawiającymi aktywność w regionie,
• rozwijanie i udoskonalanie najistotniejszych teorii i wiadomości o gospodarce ekologicznej