PiÄ…tek | 29.3.2024

Po��dek publicznyCele i zadaniaZarzadStatut npn Nasze projekty wycieczki pychowkami NPN Biesiada Miodowa w KurowieOrganizacje wspol.KontaktLinki
Strona przystosowana do rozdzielczo�ci minimalnej 800x600

Projekt: Ochrona i przywracanie siedlisk ichtiofauny w obszarze Natura 2000 PLH 200002 Narwiañskie Bagna

Jednostki realizuj±ce projekt:

  1. Partner wiod±cy (koordynuj±cy): Narwiañski Park Narodowy
  2. Wspó³beneficjent: Narwiañskie Towarzystwo Ochrony ¦rodowiska (NTO¦)

Cele i opis

Strategicznym celem projektu by³o przywrócenie i zachowanie bioró¿norodno¶ci siedlisk wodno-b³otnych obszarów Natura 2000 PLH200002 Narwiañskie Bagna i Narwiañskiego Parku Narodowego poprzez kompleksowe dzia³ania poprawiaj±ce stan ¶rodowiska z jednoczesnym wdro¿eniem efektywnego systemu monitoringowo - kontrolnego. W celu realizacji zamierzonych zadañ wykonano:

Przywrócenie i zachowanie anastomozuj±cego systemu rzecznego Narwi w ¶rodkowej czê¶ci obszaru Natura 2000 PLH200002 Narwiañskie Bagna,

  1. Przywrócenie i zachowanie anastomozuj±cego systemu rzecznego Narwi w ¶rodkowej czê¶ci obszaru Natura 2000 PLH200002 Narwiañskie Bagna, umo¿liwiaj±cego w³a¶ciwe funkcjonowanie i zwiêkszenie powierzchni charakterystycznych siedlisk hydrogenicznych, w tym nurtu, starorzeczy otwartych i zamkniêtych, poprzez mechaniczne udra¿nianie zamulonych koryt bocznych oraz wykaszanie podwodne szuwaru trzcinowego. Prace mechanicznego udra¿niania koryt rozpoczêto od odnogi Narwi poni¿ej Uhowa, tzw. Rogaczówki, na odcinku 710 metrów. Nastêpnie udro¿niono nie funkcjonuj±cy od wielu lat pocz±tek odnogi Waniewka o d³ugo¶ci 450 metrów oraz koryto boczne pomiêdzy Kol. Topilec a Izbiszczami o d³ugo¶ci 2250 metrów.  W zwi±zku z tym zadanie udra¿niania koryt bocznych na ³±cznej d³ugo¶ci 3400 metrów zosta³o zakoñczone i obecnie koryta te funkcjonuj± w ci±gu ca³ego roku zasilaj±c wod± znaczne obszary po³o¿one poni¿ej oraz w bezpo¶rednim zakresie ich oddzia³ywania.
  2. W latach 2013-2014 wykonano wykaszanie podwodne ro¶linno¶ci na zarastaj±cych korytach bocznych Narwi na ³±cznej d³ugo¶ci 7220 metrów w ka¿dym roku trwania projektu. £±cznie wykoszono zatem 14440 metrów. Dziêki posiadaniau przez S³u¿bê Parku zakupionego w ramach projektu sprzêtu kosz±cego, prace te bêd± mog³y byæ podejmowane cyklicznie, zale¿nie od bie¿±cych potrzeb.
  3. Oszacowano strukturê jako¶ciow± i ilo¶ciow± oraz oceniono kondycjê zdrowotn± ichtiofauny jako bioindykatora stanu ¶rodowiska wodnego. 

W wyniku analizy uzyskanych wyników inwentaryzacji w latach 2013 – 2014 otrzymano nastêpuj±ce wnioski podsumowuj±ce ca³e przedsiêwziêcie:

a)     W przeprowadzonych od³owach w latach 2013 – 2014 na wszystkich typach stanowisk stwierdzono wystêpowanie ³±cznie 22 gatunków ichtiofauny.

 Dwukrotnie, w roku 2013 i 2014 przeprowadzono zarybianie Narwi w granicach przedsiêwziêcia gatunkami ryb drapie¿nych w celu skutecznej naturalizacji sk³adu ichtiofauny i poprawy bioró¿norodno¶ci. Zarybianie rzeki Narew na obszarze Natura 2000 PLH 200002 Narwiañskie Bagna (to¿samym powierzchniowo z Narwiañskim Parkiem Narodowym), odby³y siê ka¿doroazowo w nastepuj±cych ilo¶ciachi:b)    Ca³kowita masa wszystkich od³owionych ryb podczas badañ ichtiofauny wynios³a 395,3 kg przy liczbie osobników 4787 sztuk.

c)     Na inwentaryzowanych obszarze  wykazano obecno¶æ 4 gatunków ryb z II Za³±cznika Dyrektywy Siedliskowej NATURA 2000: ró¿anki, piskorza, bolenia oraz kozy.

d)    Stwierdzono równie¿ wystêpowanie gatunku chronionego - ¶liza ujêtego w Czerwonej Ksiêdze Gatunków Zagro¿onych.

e)     Analiza sta³o¶ci wystêpowania gatunków na inwentaryzowanych stanowiskach wykaza³a najwy¿szy wska¼nik tego parametru dla p³oci (100% - wystêpowa³a na wszystkich stanowiskach), szczupaka (83,3%), oraz okonia i jazia (77,8%). Najni¿sze natomiast wska¼niki uzyska³y: karp, jelec, a tak¿e ¶liz (2,8%) – stwierdzane wy³±cznie jednorazowo podczas inwentaryzacji. Z gatunków z II Za³±cznika Dyrektywy Siedliskowej NATURA 2000 najczê¶ciej w od³owach wystêpowa³ piskorz (41,7%) .

f)    Poprawiono efektywno¶æ sprawowania nadzoru nad terenem obszarów Natura 2000 Pod wzglêdem wska¼nika dominacji liczebno¶ciowej oraz wagowej zaznacza siê wyra¼na przewaga p³oci (od³owiono 2789 sztuk o ³±cznej masie 128,3 kg), co stanowi oko³o 60% ca³kowitej liczby od³owionych ryb oraz ponad 30% masy ca³ego od³owu. Wa¿n± pozycjê w strukturze dominacji zajmuje równie¿ szczupak. W dalszej kolejno¶ci znajduj± siê inne gatunki karpiowate, charakterystyczne dla zespo³ów ichtiofauny Narwi: ja¼, leszcz oraz kr±p.

g)     W porównaniu z rokiem 2013, gdzie wykazano zubo¿enie struktury i ró¿norodno¶ci gatunkowej na stanowiskach po³o¿onych na starorzeczach zamkniêtych w roku 2014  mo¿na zauwa¿yæ wyra¼ny wzrost liczby wystêpuj±cych gatunków oraz ich liczebno¶ci. Ma to zwi±zek pracami renaturalizacyjnymi na obszarze opisywanych stanowisk, w wyniku których nast±pi³o odtworzenie sta³ego po³±czenia koryta rzeki ze starorzeczem (migracja ichtiofauny z innych stanowisk). Z up³ywem kolejnych lat struktura zespo³ów ichtiofauny powinna stale siê rozwijaæ i wzbogacaæ, gdy¿ ¶wie¿o renaturalizowane starorzecza bêd± nabiera³y bardziej naturalnego charakteru (m.in. wiêcej kryjówek, odpowiednie wykszta³cona flora wodna).

h)    W 2014 roku na terenie stanowisk starorzeczy zamkniêtych nast±pi³ znacz±cy wzrost liczebno¶ci form juwenalnych niektórych gatunków ryb .in. p³oci, jazia, okonia oraz szczupaka. Mo¿na te¿ zaryzykowaæ tezê, ¿e dziêki pracom renaturalizacyjnym przeprowadzonym w starorzeczach wzrós³ potencja³ migracyjny sieci tych starorzeczy, a dziêki temu tak¿e ich potencja³ tarliskowy. Udro¿nione starorzecza sta³y siê dobry miejscem do podchowu i ¿erowania m³odocianych form ryb.

i)   Badania    Nie stwierdzono znacznych ró¿nic w strukturze oraz ró¿norodno¶ci ichtiofauny miêdzy stanowiskami nurtowymi a stanowiskami na starorzeczach otwartych. Wynika to z bezpo¶redniego, sta³ego po³±czenia omawianych starorzeczy z korytem rzecznym. W wyniku tego mo¿liwa jest swobodna migracja i wymiana gatunków miêdzy dwoma typami stanowisk.

j)     Informacje uzyskane z rejestrów po³owów wêdkarskich potwierdzi³y dane dotycz±ce sk³adu gatunkowego oraz dominacji poszczególnych gatunków ichtiofauny na terenie inwentaryzacji jakie uzyskano podczas od³owów badawczych.

k)    Stan zdrowotny i kondycjê ichtiofauny z obszaru objêtego inwentaryzacj± poddawan± badaniom weterynaryjnym przez okres trwania projektu mo¿na uznaæ za bardzo dobr±. Nie wykazano ¿adnych zmian chorobotwórczych.

l)     Zalecane jest dalsze prowadzenie wykaszania ro¶linno¶ci wodnej w celu utrzymania uzyskanego przep³ywu biologicznego na renaturalizowanych starorzeczach zamkniêtych, które dziêki przeprowadzonym pracom zosta³y udro¿nione i ponownie po³±czone bezpo¶rednio z korytem rzeki.

m)  Nale¿y prowadziæ dalszy monitoring ichtiofauny na obszarze Narwiañskiego Parku Narodowego w celu potwierdzenia uzyskanych wyników badañ oraz kontroli  nowych warunków siedliskowych miejscowej ichtiofauny na terenie renaturalizowanych starorzeczy

4.   Dwukrotnie, w roku 2013 i 2014 przeprowadzono zarybianie Narwi w granicach przedsiêwziêcia gatunkami ryb drapie¿nych w celu skutecznej naturalizacji sk³adu ichtiofauny i poprawy bioró¿norodno¶ci. Zarybianie rzeki Narew na obszarze Natura 2000 PLH 200002 Narwiañskie Bagna (to¿samym powierzchniowo z Narwiañskim Parkiem Narodowym), odby³y siê ka¿doroazowo w nastepuj±cych ilo¶ciachi:

a.    nie mniej ni¿ 6000 szt. narybku jesiennego suma,

b.    300 kg narybku jesiennego szczupaka,

c.     6000 szt. narybku jesiennego bolenia.

Wielko¶æ ryb mie¶ci³a siê z zakresie: sum 7-25 g, boleñ 4-15g, szczupak o masie jednostkowej nie wiêcej ni¿ 0,5kg/szt. Materia³ zarybieniowy pochodzi³ od tarlaków z Rejonu Wodnego ¦rodkowej Wis³y, co udokumentowano o¶wiadczeniem oferenta o pochodzeniu materia³u zarybieniowego.

5.  Hangar p³ywaj±cy  oraz Narwiañskiego Parku Narodowego przez S³u¿bê Parku i wdro¿ono sta³y, wieloletni monitoring presji wêdkarskiej i k³usowniczej na ichtiofaunê na terenie ca³ego przedsiêwziêcia w aspekcie jako¶ciowym i ilo¶ciowym, poprzez wybudowanie infrastruktury oraz odpowiednie wyposa¿enie S³u¿by Parku. W wyniku realizacji tego zadania wybudowano hangar p³ywaj±cy na ³odzie motorowe i sprzêt p.poz w Kurowie. Funkcjonowanie tegto obiektu wydatnie skraca czas reakcji na pojawiaj±ce siê w NPN zagro¿enia dziêki sta³ej, natychmiastowej gotowo¶ci sprzêtu p³ywaj±cego do u¿ycia. Ponadto wyposa¿ono S³u¿bê parku w elektroniczny sprzêt rejestruj±cy i obserwacyjny

6.   Wykupiono dotychczas ponad 100 ha gruntów prywatnych na rzecz Narwiañskiego Parku Narodowego w celu rozszerzenia obszaru, na którym prowadzona jest ekstensywna gospodarka rolna w formie koszenia i wypasu. Zadanie to jest obecnie ci±gle realizowane.

Okres realizacji projektu: lata 2012-2015

Ca³kowita warto¶æ projektu: 1 614 tys. z³